ایزو 45001

ایزو 45001

ایزو 45001 یک استاندارد بین المللی برای مدیریت سلامت و ایمنی شغلی است که در سال 2018 منتشر شده و به عنوان جایگزین استاندارد OHSAS 18001 قرار گرفته است. این استاندارد به سازمان کمک می کند تا خطرات مربوط به سلامت و ایمنی کارکنان و ذینفعان خود را شناسایی و کنترل کنند و احتمال وقوع آن را کاهش دهند. همچنین این استاندارد به سازمان این امکان را می دهد تا عملکرد خود را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی بهبود ببخشد و در نهایت تعهد خود را به پیشگیری از حوادث و بیماری های حرفه ای و حفظ سلامت نیروی کار خود نشان دهد. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم برای آشنایی بهتر با جوانب مختلف استاندارد ایزو 45001 و شرح اهداف، الزامات و پیاده سازی و اخذ این استاندارد، بپردازیم.

الزامات ایزو 45001

استاندارد ایزو 45001 نیز مانند دیگر استانداردها، الزامات و الگوهای مشخصی برای دستیابی به هدف این استاندارد دارد و شرکت و سازمان شما می تواند با تبعیت و استفاده از این دستورالعمل ها به بهیود فرآیندهای خود و کنترل خطرات و ریسک های احتمالی بپردازد. این الزامات ایزو 45001 شامل موارد زیر است:

• تعریف سیاست و اهداف سلامت و ایمنی شغلی
• تشکیل تیم مسئول پیاده سازی و نگهداری سیستم مدیریت
• تعریف مسئولیت ها، اختیارات و نقش های مربوط به سلامت و ایمنی شغلی
• بررسی محیط کار، فعالیت ها، خطرات و روش های کنترل آن ها
• تعریف الزامات قانونی و سایر الزامات مربوط به سلامت و ایمنی شغلی
• برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف سلامت و ایمنی شغلی
• تأمین منابع، آموزش، ارتباطات، مشارکت و مشاوره در زمینه سلامت و ایمنی شغلی
• پیاده سازی فرآیندهای عملیاتی، فرآورده ها و خدمات مطابق با الزامات سلامت و ایمنی شغلی
• پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل عملکرد سلامت و ایمنی شغلی
• بازبینی دوره ای، حادثه اي، عدم انطباق، رفع عيب، پيشگيري و بهبود مستمر.

اهداف ایزو 45001

هدف از پیاده سازی و استفاده از استاندارد ایزو 45001 در واقع بهبود و تایید عملکرد مدیریت سلامت و ایمنی در فرآیندهای سازمان است، بطوری که تبعیت از الزامات ایزو 45001 منتج به اهداف زیر می شود:

• بهبود عملکرد سلامت و ایمنی شغلی سازمان ها
• کاهش خطرات مربوط به سلامت و ایمنی شغلی برای کارکنان و ذینفعان
• پیشگیری از حوادث و بیماری های حرفه ای
• افزایش رضایتمندی و تعهد کارکنان و ذینفعان
• افزایش اعتماد و شهرت سازمان ها
• تسهیل هماهنگی و همکاری با سایر سازمان ها
• تطابق با الزامات قانونی و سایر الزامات مربوط به سلامت و ایمنی شغلی

چک لیست ممیزی ایزو 45001

برای اجرا و پیاده سازی الزامات این استاندارد در فرآیندهای سازمان، ابتدا لازم است یک ممیزی از وضعیت فعلی سازمان صورت پذیرد. چک ليست مميزي گواهینامه ایزو 45001 يك فهرست كامل از پرسش هايي است كه بايد در يك مميزي داخلي يا خارجي سيستم مديريت سلامت و ايمني شغلي پاسخ داده شوند. استفاده از چك ليست مميزي به مميزان كمك مي كند تا بررسي كنند كه آيا فعاليت ها، فرآورده ها و خدمات سازمان با الزامات استاندارد منطبق هستند يا خیر. همچنین با استفاده از این چک لیست، نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهديدهاي سيستم مديريت، شناسايي می شود و پيشنهادات اصلاح و بهبود فرآیند برای آن تهیه می شود و مطابق با آن می توان یک گزارش مميزي کاربردی را تهيه و تحويل داد.

برای نمونه چك ليست مميزي ايزو 45001 می تواند شامل بخش هاي زير باشد:

مقدمه: شامل اطلاعات كلي درباره مميزي، هدف، محدوده، زمان بندي، تيم مميزي و سازمان مميزی شده.
بررسي سيستم مديريت: شامل پرسش هايي درباره سياست، اهداف، برنامه ريزي، منابع، ارتباطات، مشاركت و مشاوره در زمينه سلامت و ايمني شغلي.
بررسي فرآیندهای عملیاتی: شامل پرسش هایی درباره فعالیت ها، خطرات، روش های کنترل، الزامات قانونی و سایر الزامات مربوط به سلامت و ایمنی شغلی
بررسی عملکرد: شامل پرسش هایی درباره پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل، بازبینی، حادثه ای، عدم انطباق، رفع عیب، پیشگیری و بهبود مستمر
خلاصه و نتیجه گیری: شامل ارزیابی کلی عملکرد سازمان در زمینه سلامت و ایمنی شغلی، نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها، پیشنهادات بهبود بخشی و گزارش نهایی ممیزی

استقرار و پیاده سازی ایزو 45001

حال برای استقرار و پیاده سازی ایزو 45001 در سازمان خود لاز ماست مطابق با الزامات تعریف شده در استاندارد گواهینامه ایزو 45001 اقدام به طی نمودن مراحل زیر کنید:

تعیین نقطه شروع:

• وضعیت فعلی سازمان خود را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی بررسی کنید و تناقضات و نواقص را شناسایی کنید. همچنین باید الزامات قانونی و سایر الزامات مربوط به سلامت و ایمنی شغلی را مطابق استاندارد 45001 تعیین کنید.

تعریف سیاست و اهداف:

• سیاست سلامت و ایمنی شغلی خود را تعریف کنید که نشان دهنده تعهد، روشنگری و جهت گیری سازمان شما باشد. همچنین باید اهداف قابل اندازه گیری و قابل دستیابی برای بهبود عملکرد خود در زمینه سلامت و ایمنی شغلی تعیین کنید.

برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف:

• برنامه های عملیاتی و فرآیندهای لازم برای رسیدن به اهداف سلامت و ایمنی شغلی خود را طراحی و پیاده سازی کنید. باید خطرات موجود در محیط کار، فعالیت ها، فرآورده ها و خدمات خود را شناسایی، ارزیابی و کنترل کنید. همچنین باید روش های پیشگیرانه و برگشت‌پذیر را برای بهبود عملکرد سلامت و ایمنی شغلی خود اعمال کنید.

تأمین منابع، آموزش، ارتباطات، مشارکت و مشاوره:

• منابع مادی، انسانی، مالی و اطلاعاتی لازم را برای پشتیبانی از سیستم مدیریت سلامت و ایمنی شغلی خود تأمین کنید. باید کارکنان و ذینفعان خود را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی آموزش دهید، با آنها ارتباط برقرار کنید، در فرآیندهای تصمیم گیری مشارکت دهید و از نظرات و پیشنهادات آنها استفاده کنید.

پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل عملکرد:

• شاخص های عملکرد سلامت و ایمنی شغلی خود را تعریف کنید و داده های مربوط به آنها را جمع آوری، ذخیره، پردازش و تحلیل کنید. باید نتایج عملکرد خود را با اهداف سلامت و ایمنی شغلی خود مقایسه کنید و نقطه های قوت و ضعف خود را شناسایی نمایید. همچنین باید حوادث، حوادث غریب الوقوع، عدم انطباق ها و نواقص را گزارش کنید، علل آنها را ردگیري كنيد و اقدامات لازم برای جلوگیري از تكرار آنها را اجرا نمایید.

بازبیني دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ اي، عدم انطباق، رفع عيب، پيشگيري و بهبود مستمر:

• در نهایت عملکرد سلامت و ايمني شغلي خود را در فواصل زماني منظم بازبيني كنيد و نتيجه گيري ها و تصميمات خود را مستند كنيد. باید اقدامات بهبود بخشی را بر اساس نتایج پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل، بازبینی، حادثه ای، عدم انطباق و نواقص، تعیین، اولویت بندی و اجرا کنید. همچنین باید اثربخشی اقدامات بهبودی را ارزیابی کرده و نتایج را به عنوان خروجی برای فرآیندهای بعدی استفاده نمایید.

آموزش ایزو 45001

برای اثربخشی و موفقیت در اجرای الزامات این استاندارد در فرآیندهای سازمان، یکی از مهمترین رویکردها، آموزش ایزو 45001 است. آموزش ايزو 45001 يك اقدام مهم و ضروري است كه به كاركنان و ذينفعان سازمان كمك مي كند تا:

• درك كنند كه چرا سلامت و ايمني شغلي مهم است
• آگاهي لازم را درباره استاندارد، الزامات، فرآيندها و روش هاي سيستم مديريت سلامت و ايمني شغلي داشته باشند
• نقش، مسئوليت و اختيارات خود را در زمينه سلامت و ايمني شغلي بشناسند
• مهارت ها و توانايي هاي لازم را براي پياده سازي، نگهداري، بهبود و بازبيني سيستم مديريت سلامت و ايمني شغلي توسعه دهند
• در فعاليت ها، فرآورده ها و خدمات سازمان با رعايت استانداردها، قوانين و دستورالعمل هاي سلامت و ايمني شغلي عمل كنند
• در پایش، ارزیابی، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل پتانسیل و تبعات حوادث، دانش بیشتری داشته باشند.

مستندات ایزو 45001

مستندات گواهینامه ایزو 45001 شامل اسناد و رکوردهایی است که نشان دهنده فعالیت ها، فرآیندها، عملکرد و بهبود سیستم مدیریت سلامت و ایمنی شغلی هر سازمان هستند و این مستندات ایزو 45001 باید منطبق با الزامات استاندارد، قانونی و سایر الزامات مربوط به سلامت و ایمنی شغلی تهیه شده باشند. همچنین به صورت مناسب، کامل، دقیق، قابل فهم، قابل دسترس و به روز باشند و مورد تأیید، بازبینی، تصحیح، تجدید نظر، توزیع، ذخیره باشند و به خوبی و به صورت مستمر حفاظت و یا حذف شوند.

در نتیجه مستندات گواهینامه ایزو 45001 شامل موارد زیر می شوند:

• سیاست و اهداف سلامت و ایمنی شغلی
• برنامه ها، روش ها، دستورالعمل ها و فرم های مربوط به فعالیت ها و فرآیندهای سلامت و ایمنی شغلی
• گزارشات، رکوردها، نتایج و خروجی های مربوط به پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل، بازبینی، اسناد حوادث، عدم انطباق، رفع عيب، پيشگيري و بهبود مستمر
• گواهینامه ها، مجوزها، تأییدات و سایر اسناد قانونی یا ضروری در زمینه سلامت و ایمنی شغلی

مراحل اخذ گواهینامه ایزو 45001

بنابراین در نهایت می توان مراحل اخذ گواهینامه ایزو 45001 را به اختصار شامل مراحل زير دانست:

1. آمادگي: نقطه شروع خود را تعيين كنيد، سياست و اهداف خود را تعريف كنيد و براي رسيدن به آنها برنامه ريزي كنيد.
2. پياده سازي: منابع خود را تأمین کنید، فعاليت ها و فرآيندهاي خود را پياده سازي كنيد و با كاركنان و ذينفعان خود در زمينه سلامت و ايمني شغلي ارتباط برقرار كنيد.
3. پایش: عملکرد خود را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحليل كنيد و حوادث، عدم انطباق ها و نواقص را گزارش نمایید.
4. بازبینى: عملکرد خود را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی بازبینى و نتیجه گیری ها و تصمیمات خود را مستند کنید.
5. بهبود مستمر: اقدامات بهبود بخشی را بر اساس نتایج پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل، بازبینی، حوادث ثبت شده، عدم انطباق و نواقص، تعیین، اولویت بندی و اجرا کنید و اثربخشی آنها را ارزیابی نمایید.

جمع بندی

در این مقاله متوجه شدیم استاندارد ایزو 45001 یک استاندارد بین المللی برای مدیریت سلامت و ایمنی شغلی است که به سازمان ها کمک می کند تا خطرات مربوط به سلامت و ایمنی کارکنان و ذینفعان خود را شناسایی، کنترل و کاهش دهند و عملکرد خود را در این زمینه بهبود بخشند. برای استقرار ایزو 45001 در سازمان خود باید پنج مرحله آمادگی، پیاده سازی، پایش، بازبینی و بهبود را طی کنید. همچنین باید الزامات استاندارد، قوانین و سایر الزامات مربوط به سلامت و ایمنی شغلی را رعایت کنید. سیاست و اهداف سلامت و ایمنی شغلی خود را تعریف کنید و برای رسیدن به آنها برنامه ریزی کنید. منابع، آموزش، ارتباطات، مشارکت و مشاوره را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی تأمین کنید. فعالیت ها، فرآیندها، فرآورده ها و خدمات خود را با رعایت استانداردها، قوانین و دستورالعمل های سلامت و ایمنی شغلی پیاده سازی کرده و عملکرد خود را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحليل و به صورت مستمر مورد بازبيني و بهبود قرار دهید.

برای مشورت و همفکری در خصوص پیاده سازی و اخذ گواهینامه ایزو 45001 نیز می توانید با مشاوران متخصص ما در سیستم کاران در اتباط باشید و از تجربه و دانش ایشان در این خصوص بهره مند شوید.