ایزو 22000

ایزو 22000

ایزو 22000 یکی دیگر از انواع استاندارد بین المللی است که الزامات سیستم مدیریت ایمنی غذا را تعریف می کند. این استاندارد به سازمان هایی که در زنجیره تأمین غذایی فعالیت می کنند، کمک می کند تا خطرات احتمالی ایمنی غذا را شناسایی کنند و ریسک بروز این خطرات را به بهترین نحو کنترل و از وقوع آن پیشگیری نمایند. برای این منظور ایزو۲۲۰۰۰ با بهره گیری از روش HACCP (تجزیه و تحلیل خطر و نقطه کنترل بحرانی) و روش PDCA (برنامه ریزی، اجرا، بررسی و اصلاح) تعریف و تبیین می شود. بنابراین در این مقاله قصد داریم به معرفی و بررسی استاندارد ایزو 22000، الزامات و مستندات ایزو 22000، نحوه اخذ این استاندارد و دیگر جوانب آن بپردازیم و در نهایت متوجه شویم که iso 22000 چیست.

اخذ ایزو 22000

برای اخذ ایزو 22000، مانند دیگر استانداردها ابتدا لازم است الزامات این استاندارد مورد بررسی قرار گرید و سپس مستندات سازمان یا شرکت با توجه به آن تعریف و یا به روز گردد. برای این امر لازم است مستندات مورد نیاز این استاندارد را که شامل سیاست های ایمنی و روش های عمایاتی است تهیه و پیاده سازی کرد. بنابراین مستندات ایزو22000 را می توان شامل موارد زیر دانست:

• سیاست ایمنی غذا
• برنامه های پیش نویس
• برنامه HACCP
• روش های عملیاتی
• روش های کنترل
• روش های بازبینی
• روش های بهبود

که بعد از تهیه و پیاده سازی این مستندات، هر سازمان می تواند با ارتباط با یک موسسه حائز صلاحیت برای ارزیابی و صدور گواهینامه مرتبط شود و این موسسه که توسط گروه همکاران IAF (International Accreditation Forum) تأیید شده است فرآیند اخذ گواهینامه را در دستور کار قرار می دهند. مؤسسه صادر کننده ایزو پس از بررسی درخواست فرآیند، اقدام به بازبینی و بازرسی خواهد کرد و در صورت عدم وجود نواقص در مستندات، اقدام به صدور ایزو 22000 خواهد نمود. بنابراین در نظر داشته باشید که مراحل اخذ گواهینامه شامل موارد زیر خواهد بود:

• درخواست گواهینامه ایزو۲۲۰۰۰
• بررسی درخواست و عقد قرارداد
• بازبینی مقدماتی (اختیاری)
• بازرسی اول
• بازبینی گزارش بازرسی و تصمیم گیری
• صدور گواهینامه
• بازرسی دوره ای

بنابراین دستورالعمل اخذ ایزو 22000 و نقشه راه انجام آن را می توان به این صورت خلاصه کرد:

1. ابتدا باید نقطه شروع تعیین شود. در این مرحله، هر سازمان باید وضعیت فعلی خود را نسبت به الزامات استاندارد ایزو 22000 ارزیابی کند و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کند.
2. برنامه عملیاتی تهیه شود. سازمان باید اهداف، منابع، زمان بندی و مسئولین پروژه را مشخص کند و اقدام به برنامه ریزی اقدامات خود نماید.
3. برنامه پیاده سازی شود.
4. سیستم مدیریت ایمنی غذا را طبق برنامه پیاده سازی شود و مستندات لازم تهیه شود.
5. آمادگی برای بازرسی. حال سازمان باید بازرسان خارجی را انتخاب کند و با آن ها هماهنگ شود. همچنین قبل از بازرسی خارجی باید چک لیست ممیزی داخلی ایزو 22000 را تهیه کند و بازرسی داخلی خود را برای اطمینان انجام دهد.
6. بازرسی خارجی انجام شود. بازرسان خارجی به سازمان مراجعه می کنند و سطح تطابق سازمان با الزامات استاندارد را مورد بررسی قرار می دهند. در صورت عدم تطابق، گزارش نقص صادر می شود و سازمان باید رویکرد خود برای اصلاح نواقص را اعلام و اثبات کند.
7. صدور گواهینامه. در نهایت در صورت تایید موسسه صادر کننده ایزو و تطابق سازمان با این استاندارد، گواهینامه استاندارد 22000 برای سازمان صادر می شود.

شرایط اخذ ایزو

با توجه به مواردی که برای اخذ این استاندارد گفته شد، شرایط اخذ iso 22000 را می توان بسته به نوع و اندازه سازمان، نوع فعالیت، نوع محصول و خدمات، قوانین و مقررات محلی و جهانی و نظرات ذینفعان برآورد و دسته بندی کرد. با این حال به صورت عمومی، برخی از شرایط اخذ ایزو 22000 را می توان شامل موارد زیر در نظر گرفت:

• تعهد به رعایت الزامات قانونی و نظارت بر آن
• تعهد به بهبود مستمر سطح اثربخش سيستم مديريت ايمني غذا
• تعيين فردي به عنوان مديريت كل يا نماينده مديريت كل كه مسئوليت پياده سازي و نگه داري سيستم مديريت ايمني غذا را بسته به وسعت سازمان بپذیرد.
• تعيين يك تيم HACCP كه شامل كارشناسان داراي دانش و تجربه در زمينه ايمني غذا باشد
• تعریف و ارزیابی ذینفعان و نیازهای آنها
• تعریف محدوده و میدان کار سیستم مدیریت ایمنی غذا
• تعریف فرآیندها و فعالیت های مرتبط با سیستم مدیریت ایمنی غذا
• تعریف خطرات احتمالی ایمنی غذا و روش های کنترل آنها
• تعریف نقاط کنترل بحرانی و محدوده کنترل آنها
• تعریف روش های نظارت، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و بهبود

مدارک لازم برای استاندارد ایزو 22000 چیست؟

همانطور که گفته شد برای پیاده سازی ایزو 22000 ابتدا باید مستندات و مدارک لازم جهت اجرا و مطابقت آن با الزامات استاندارد تهیه، تنطیم و اجرایی شود. مدارک و مستندات ایزو 22000 را به صورت دسته بندی شده و خلاصه می توان شامل مدارک زیر در نظر گرفت:

• فرم درخواست گواهینامه
• کپی گواهینامه های مربوط به سیستم مدیریت کیفیت، سیستم مدیریت محیط زیست، سیستم مدیریت بهداشت و ایمنی شغلی و سایر استانداردهای مرتبط (در صورت وجود)
• کپی قوانین و مقررات محلی و جهانی مربوط به ایمنی غذا (در صورت وجود)
• کپی سند سيستم مديريت ايمني غذا شامل سياست ايمني غذا، برنامه های پيش نويس، برنامه HACCP، روش های عملياتي، كنترل، بازبيني و بهبودکپی گزارش های بازبینی داخلی و اقدامات اصلاحی
• کپی گزارش های بازبینی خارجی و اقدامات اصلاحی (در صورت وجود)
• کپی گزارش های آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل داده ها
• کپی گزارش های شکایات مشتریان و رضایت مشتریان
• کپی گزارش های حوادث و مخاطرات احتمالی

الزامات استاندارد ایزو 22000

الزامات استاندارد ايزو 22000 را می توان به صورت مختلفی دسته بندی کرد. برای بررسی این الزامات می توانید جزوه ایزو 22000 یا مستنداتی که سازمان ایزو در اختیار شما قرار داده را مطالعه کرده و اطلاعات کافی کسب کنید. ولی به صورت کلی می توان الزامات ایزو 22000 و ایزو 22000 ویرایش 2018 را به صورت زیر دسته بندی کرد:

الزامات عمومي:

• شامل تعاريف، كلاس بندي، نحوه كاربرد استاندارد، قابليت پياده سازي با ساير استانداردها، نظارت بر قانونمندي، نظارت بر نظامات دولتي، نظارت بر نظامات خصوصي، نظارت بروژكت ها.

الزامات سيستم مديريت:

• شامل الزامات مديريت كل، الزامات منابع، الزامات برنامه ريزي و عملكرد، الزامات بازبيني، الزامات بهبود.

الزامات عملكردي:

• شامل الزامات پياده سازي برنامه HACCP

الزامات کنترل خطرپذیری:

• شامل الزامات تعیین خطرات احتمالی ایمنی غذا، الزامات تعیین روش های کنترل خطرات، الزامات تعیین نقاط کنترل بحرانی، الزامات تعیین حدود کنترل، الزامات تعیین روش های نظارت و اندازه گیری، الزامات تعیین اقدامات اصلاحی، الزامات تعیین روش های تأیید و اعتبارسنجی.

الزامات ارتباط:

• شامل الزامات ارتباط داخلی، الزامات ارتباط خارجی، الزامات ارتباط با ذینفعان.

الزامات آماده سازی و پاسخگویی به بروز:

• شامل الزامات تعریف بروزهای احتمالی، الزامات تهیه برنامه های پاسخگویی به بروز، الزامات اجرای برنامه های پاسخگویی به بروز، الزامات بازگشت به عملکرد عادی.

الزامات مدیرکل:

• شامل الزامات مسئولیت مدیرکل، الزامات نماینده مدیرکل، الزامات تعهد مدیرکل، الزامات هدف های مدیرکل.

الزامات منابع:

• شامل الزامات منابع انسانی، الزامات منابع فیزیکی، الزامات منابع اطلاعاتی.

الزامات برنامه ریزی و عملکرد:

• شامل الزامات برنامه ریزی استراتژیک، الزامات برنامه ریزی عملکرد، الزامات پایش و اندازه گیری عملکرد، الزامات تجزیه و تحلیل داده ها و گزارش دهی.

الزامات بازبینی:

• شامل الزامات بازبینی داخلی، الزامات بازبینی خارجی.

الزامات بهبود:

• شامل الزامات بهبود مستمر، الزامات بهبود فوری.

خلاصه

ایزو 22000 یک استاندارد بین المللی است که الزامات سیستم مدیریت ایمنی غذا را تعریف می کند و به سازمان هایی که در زنجیره تأمین غذایی فعالیت دارند، کمک می کند تا خطرات ایمنی غذا را شناسایی، کنترل و از بروز آن پیشگیری کنند. این استاندارد بر اساس روش HACCP و روش PDCA نبیین شده و اخذ استاندارد iso 22000 یک فرآیند چند مرحله ای است که با تعیین نقطه شروع، تهیه برنامه عمل، پیاده سازی برنامه عمل، آمادگی برای بازرسی، بازرسی خارجی و صدور گواهینامه می توان نسبت به اخذ آن اقدام نمود. شرایط اخذ iso 22000 به نوع و اندازه سازمان، محصولات و خدمات آن، فرآیندهای آن و نیازهای مشتریان آن بستگی دارد. مدارک لازم برای استاندارد 22000 شامل سند سیاست ایمنی غذا، دستورالعمل های روش های کار، ضوابط عملیاتی پیشگیرانه، ضوابط HACCP، روش های بازبینی و بهبود، روش های مدیریت منابع و فرآیندهای پشتیبان، روش های مدیریت ارتباطات و روش های مدیریت مستندات و اسناد می باشد. حال که متوجه شدید که ایزو 22000 چیست و چطور می توان برای اخذ آن اقدام کرد، تنها کافیست که با یک مشاور ایزو 22000 مرتبط شده و برای اخذ آن اقدام نمایید. برای مشاوره بیشتر می توانید با مشاوران متخصص ما در سیستم کاران مرتبط شوید و برنامه اقدامی خود را در کوتاه ترین زمان برنامه ریز و اجرا کنید.